Imperatief

Het imperatief wordt gebruikt om een opdracht te geven. Handig als je snel wilt communiceren (kijk uit!) Of gewoon iemand iets wil laten doen (ga weg!). Je kunt de boodschap een beetje verzachten, als je wilt. Daar komen we zo op terug.

Laten we eerst eens kijken naar hoe het imperatief werkt.

Formule imperatief: eerste persoon + rest + rest van de werkwoorden (als die er zijn)

Zoals je kunt zien, is er geen onderwerp in het imperatief. Laten we een paar voorbeelden bekijken.

• Ga zitten.
• Kom binnen.
• Doe het raam dicht.
• Leg je pen neer.
• Sta op!
• Zet je lege kopje in de keuken.
• Kijk uit.
• Schrijf alles op!
• Wees voorzichtig.

Zoals je ziet, zijn er enkele splitsbare werkwoorden in de voorbeelden, zoals opstaan. Het splitsbare deel van het werkwoord komt aan het einde (hier kun je meer lezen over scheidbare werkwoorden).

Het werkwoord wezen is een vorm van zijn.

• Wees stil!
• Wees voorzichtig!
• Wees alert!
• Wees gewaarschuwd!

Op een beleefde manier

Je kunt je boodschap op verschillende manieren zachter maken. Nederlanders doen dit vooral door het gebruik van even. Dit woordje betekent een tijdje/een korte periode, maar het maakt een bevel ook minder sterk.

• Doe het raam even dicht.
• Leg je pen even neer.
• Hou eventjes op.
• Geef de planten even water.
• Doe even boodschappen.

Als je even begrijpt, zul je het overal horen. Nederlanders houden van dit kleine woordje!

Een andere manier om het imperatief te verzachten is door alsjeblieft te gebruiken.

• Laat me alsjeblieft met rust.
• Maak alsjeblieft je werk af.
• Kom alsjeblieft op tijd.
• Wees voorzicht, alsjeblieft.
• Hou alsjeblieft je mond.

Frustratie!

Om frustratie te uiten, voeg je toch toe aan het imperatief. Dit woord heeft meerdere betekenissen en hier* lees je meer. In het geval van het imperatief voegt het alleen een zekere frustratie toe, hoewel je intonatie laat zien hoe negatief deze frustratie precies is.

• Doe het toch zelf! (do it yourself already!)
• Doe het raam toch dicht.
• Ga toch fietsen! (go away and don't bother me!)
• Neem de telefoon toch op.

Ongeduld

Ongeduld wordt toegevoegd door nou eens te gebruiken. Je kunt dit gebruiken wanneer iemand herhaaldelijk iets (niet) doet en je wilt dat dat verandert. Deze constructie kan ook worden gebruikt met toch.

• Ga nou eens zitten.
• Kijk nou toch eens uit.
• Zet die televisie nou eens uit.
• Doe de afwas nou eens.
• Schiet nou toch eens op.